• Yaratildi: 05.06.2023
• Yangilandi: 05.06.2023
• O'qildi: 2327

Innovatsion faoliyat – yangi bosqichda

Yangi texnologiyalarni joriy etish yo‘lida

So‘nggi yillarda Prezidentimiz va hukumatimizning innovatsion loyihalar va texnologiyalarni ishlab chiqarishga tatbiq etishga qaratilgan qator meʼyoriy hujjatlari qabul qilinganligi “Navoiy kon-metallurgiya kombinati” aksiyadorlik jamiyati uchun ham juda katta ahamiyatga ega bo‘lyapti.

2018-yilda kombinat tasarrufida tashkil etilgan Yangi texnologiyalarni joriy etish innovatsion markazi qisqa davr mobaynida yaxshi natijalarga erishmoqda. Korxonamizda hozirgi kunda 15 nafar fan nomzodi va 7 nafar fan doktori faoliyat ko‘rsatayapti. So‘nggi o‘n yilda kombinatning yuksak ilmiy salohiyatga ega mutaxassislari tomonidan yaratilgan 37 ta ixtiro patent bilan himoyalandi. Jumladan, 34 tasi O‘zbekiston Respublikasi, ikkitasi Shveysariya va Germaniyadagi Patent kooperatsiya to‘g‘risidagi shartnoma bo‘yicha xalqaro patent talabnomasiga muvofiq bajarildi hamda yana biriga Rossiyaning Intellektual mulk federal xizmati tomonidan berildi. Kombinatimiz mutaxassislari konchilik sanoati tarixida ilk bor “Oltin-mishyakli, ishlanishi qiyin bo‘lgan sulfidli rudalardan oltin ajratish usuli” mavzusidagi ixtirosi uchun 2017-yilda BMT huzuridagi Butunjahon intellektual mulk tashkilotining oltin medali bilan taqdirlandilar.

Prezidentimizning 2022-yilning 12-dekabrida imzolangan “O‘zbekiston Respublikasining fan va texnika, adabiyot, sanʼat va meʼmorchilik sohasidagi Davlat mukofotlarini berish to‘g‘risida”gi Farmoniga muvofiq, “Navoiy konmetallurgiya kombinati” aksiyadorlik jamiyatining bir qator olim va mutaxassislari “Texnologik va ishlanishi murakkab bo‘lgan oltin tarkibli maʼdanlarni qayta ishlash va o‘zlashtirishning kompleks texnologiyalarini ishlab chiqish va joriy etish” bo‘yicha ilmiy-amaliy ishlanmasi uchun fan va texnika sohasidagi birinchi darajali Davlat mukofoti bilan taqdirlandilar.

Ilmiy ishlanmalar va ratsionalizatorlik takliflar soni ortmoqda

Kombinatimiz ilmiy-tadqiqot va tajriba-konstruktorlik ishlariga investitsiyalar hajmi, shuningdek, faoliyatga kiritilgan istiqbolli ishlanmalar va ratsionalizatorlik takliflari soni bo‘yicha respublikada yetakchi hisoblanadi. Bizda ilmiy va ilmiy-texnikaviy ishlanmalarni tijoratlashtirish bo‘yicha katta tajriba to‘plangan.

Bugungi kunda jamiyat rivojlanishning yangi modelini izlamoqda. Bu nihoyatda murakkab jarayon. Ratsionalizatorlik faoliyati tajribasi, uning ichki iqtisodiyot doirasidagi o‘rni va ahamiyati mamlakat iqtisodiy hayotida davom etayotgan o‘zgarishlar qanchalik qiyin ekanligini yaxshiroq tushunishga imkon beradi. Ratsionalizatsiya bu – “korxona va tashkilotlar faoliyatini takomillashtirish, uning samaradorligini oshirishga qaratilgan yangi texnik yechimlar” hisoblanadi. Ratsionalizatorlik takliflari – mazmuni va miqyosi jihatidan xilma-xil bo‘lib, xodimlarning individual xususiyatlari, ularning lavozimi yoki kasbiy ixtisosligidan qatʼiy nazar, taʼlim darajasidan kelib chiqqan holda ishchi kuchining tashabbuskor mehnat innovatsiyalariga moyilligini ifodalaydi.

Kombinat tomonidan “Ratsionalizatorlik faoliyati to‘g‘risida Nizom” ishlab chiqilgan bo‘lib, joylarda tashkil etilgan ratsionalizatorlar va ixtirochilar klublarida Nizom asosida ishlar olib borilmoqda. “NKMK” AJ bo‘linmalarida ixtirochilik faoliyatini qo‘llabquvvatlash va rag‘batlantirish tizimi, yoshlarning texnik ijodiyotini rivojlantirish dasturlari ishlab chiqilgan bo‘lib, har yili 8 ta yo‘nalish bo‘yicha “Eng yaxshi ratsionalizator” tanlovi o‘tkazib kelinadi. 2018-2021-yillarda kombinat mutaxassislarining 582 ta ratsionalizatorlik taklifi yuzasidan ijobiy qaror qabul qilinib, ishlab chiqarishga joriy etilgan. Amaliyotga tadbiq etilgan ratsionalizatorlik takliflaridan 146.5 milliard so‘m iqtisodiy samara olindi. Birgina 2022-yildagi 175 ta ratsionalizatorlik takliflaridan 135 milliard so‘mlik iqtisodiy samara olish ko‘zda tutilmoqda. Aniq misollarga tayanadigan bo‘lsak, Markaziy kon boshqarmasidan taqdim etilgan “Maʼdanni yuvish maydonchasining yuqori qatlamlarida himoya qatlamini joylashtirish” mavzusidagi taklifdan erishilgan iqtisodiy samaradorlik 15,7 milliard so‘mni, 1-gidrometallurgiya zavodidan taqdim etilgan “Qoraqo‘ton” konining ishlanishi qiyin bo‘lgan maʼdanlarini qayta ishlash texnologik sxemasini takomillashtirish” mavzusidagi ratsionalizatorlik taklifidan olingan iqtisodiy samaradorlik 8,7 milliard so‘mni tashkil etgani fikrimizni tasdiqlaydi.

Ochiqlik va konstruktiv hamkorlik samarasi

Innovatsion markazda yangi texnologiyalarni joriy etish bo‘yicha “Ratsionalizatorlik faoliyati portali” rukni ostida yagona maʼlumotlar bazasi yaratildi. Kombinatning har bir ishchi-xodimi xohlagan paytda barcha ratsionalizatorlik takliflar, ratsionalizatorlik faoliyatiga oid meʼyoriy hujjatlar, “Eng yaxshi ratsionalizator” ko‘rik-tanlovi natijalari to‘g‘risidagi maʼlumotlar bilan tanishish imkoniyatiga ega. Bundan tashqari markazimizda har chorakda nashr etib borilayotgan “O‘zbekiston konchilik xabarnomasi” ilmiy-texnik jurnalida respublikamizdagi kon-metallurgiya yo‘nalishidagi ilmiy maqolalar va yangiliklar keng yoritib boriladi.

Markazda har yili ishlab chiqarishda yechilishi kerak bo‘lgan muammolar “NKMKni Innovatsion rivojlantirish dasturi”ga kiritiladi. Mamlakatimizdagi qator nufuzli ilmiy-tadqiqot va oliy taʼlim muassasalari bilan yaqin hamkorlik yo‘lga qo‘yilgan. Islom Karimov nomidagi Toshkent davlat texnika universiteti, Habib Abdullayev nomidagi Geologiya va geofizika instituti, Mineral resurslar ilmiy-tekshirish instituti, “O‘zGEORANGMETLITI” korxonasi va Rossiyaning qator oliy taʼlim, ilmiy-tekshirish institutlari bilan yaqin hamkorlik yo‘lga qo‘yilib, dasturga kiritilgan muammolar o‘z yechimini topib kelmoqda.

Innovatsion markaz tarkibidagi “Texnik kutubxona” kombinat ishchi-xodimlarini muntazam ravishda texnik adabiyotlarga va bilimlarga bo‘lgan talabini qondirmoqda. Barcha kitob va jurnallarning tashkil etilgan elektron shakli xodimlarning ish joylarida kerakli bo‘lgan adabiyotlardan foydalanish, bilim darajalarini boyitib borishiga xizmat qilmoqda. Innovatorlar jamiyatning ijtimoiy faol bo‘g‘ini sifatida iqtisodiy jarayonlarning dinamikasini belgilaydi. Kombinat rahbariyatining ularni yangiliklar yaratish yo‘lida doimiy qo‘llab-quvvatlab kelayotgani esa kon-metallurgiya sohasining yil sayin rivojlanib borishiga salmoqli hissa bo‘lib qo‘shilayapti.

Qahramon G‘OFUROV,

“NKMK” AJ Yangi texnologiyalarni joriy

etish innovatsion markazi boshlig‘i.

 

Manba: “Konchilar hayoti” gazetasining 2023-yil 31-maydagi 10-soni

https://www.ngmk.uz/uz/home/blog/press-tsentr/gazeta--konchilar-hayoti-