Bugungi kunda Navoiy kon-metallurgiya kombinati geologiya, konchilik, metallurgiya, energetika, transport, qurilish va boshqa sohalarni mujassam etgan ko‘p tarmoqli ishlab chiqarish klasteri. Mazkur tarmoqlarning har biri bo‘yicha keng qamrovli ishlar, loyihalar, dasturlar amalga oshirilmoqda. Bu esa kombinatni rivojlantirish, kelgusi istiqbolini belgilashda alohida ahamiyatga ega.

Navoiy kon-metallurgiya kombinatida geologiya, konchilik, metallurgiya, energetika va transport sohalarida olib borilayotgan ishlar va rejalar 26-iyun kuni ommaviy axborot vositalari vakillari va jurnalistlar uchun o‘tkazilgan matbuot anjumanida muhokama etildi.

Xususan, korxonaning qimmatbaho metallarni qazib olish bo‘yicha bo‘linmalari Navoiy, Samarqand va Jizzax viloyatlarida joylashgan Markaziy, Shimoliy, Janubiy va “Qizilqum” kon boshqarmalaridagi ochiq va yer osti konlaridan iborat. Amaldagi konlarda tog‘ jinslarini qazib olish hajmini oshirish va yangi konlarni o‘zlashtirish natijasida korxonada qimmatbaho metallarni ishlab chiqarish ko‘rsatkichlari yildan yilga o‘sib bormoqda. Misol uchun, tog‘ jinslarini qazib chiqarish ko‘rsatkichi 2016-yilda 107,4 mln. kubometrga bajarilgan bo‘lsa, bu ko‘rsatkich 2024-yilda 284,6 mln. kubometrga yetdi. Shu bilan birga, ma’dan qazib olish rejasi 2016-yilda 50,3 mln. tonnaga bajarilgan bo‘lsa, bu ko‘rsatkich 2024-yilda 94,7 mln. tonnani tashkil etdi.

“Muruntov” koni dunyodagi eng yirik ochiq kon bo‘lib, uning resurs bazasi 101 mln. unsiya oltinga teng. Bugungi kunda konning uzunligi 5,5 kilometr, kengligi 3,4 kilometr, chuqurligi 665 metrdan ortiq. Hozirgi vaqtda investitsion loyihalar asosida “Muruntov” konini o‘zlashtirishning 5-navbati bosqichlari jadal davom etmoqda.

Qayta ishlash majmuasi NKMKning ishlab chiqarish tarkibida eng muhim o‘rin egallaydi. Buguni kunda 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7-gidrometallurgiya zavodlari, oltin va kumushni uyumda eritmaga o‘tkazish sexlari, “Marjonbuloq” oltin ajratish sexi kabi oltin tarkibli ma’danlarni qayta ishlaydigan o‘nta ishlab chiqarish korxonasi faoliyat ko‘rsatmoqda. Qayta ishlash majmuasining har bir bo‘linmasi qo‘llaniladigan texnologik jarayonlar, ularda qayta ishlanadigan oltin tarkibli ma’danlarning xususiyatlari bo‘yicha o‘ziga xos bo‘lib, har biriga qimmatbaho metallarni ajratib olishning kerakli ko‘rsatkichini ta’minlaydigan yondashuv va qayta ishlash sxemasini talab qiladi.

Kombinat tomonidan ishlab chiqarish quvvatlari yildan-yilga oshirib borilmoqda. Jumladan, 2016-yilda 60 mln. tonna ma’dan qayta ishlangan boʻlsa, 2024-yilda bu ko‘rsatkich 105 mln. tonnadan ortiqni tashkil etdi. Joriy yilda esa 113 mln. tonna maʼdanni qayta ishlash rejalashtirilgan. Bunday yuqori natijalarga erishishda keyingi yillarda yirik investitsion loyihalar asosida barpo etilgan 5, 6, 7-GMZ, 2-GMZ ikkinchi navbati hamda qator zavodlarni modernizatsiya qilish va ishlab chiqarish quvvatlarini oshirish bo‘yicha olib borilayotgan keng ko‘lamli ishlar muhim ahamiyatga ega.

NKMKda yashil energetika, qayta tiklanuvchi energiya manbalarini tadbiq etish, ulardan keng foydalanishga alohida eʼtibor qaratib kelinmoqda. Xususan, kombinat ishlab chiqarish obyektlarida 2024-yilda umumiy quvvati 5 800 kW bo‘lgan quyosh fotoelektr stansiyalar ishga tushirildi. Hozirgi vaqtda kombinatning barcha maʼmuriy binolari fotoelektr stansiyalardan olinadigan elektr energiya bilan to‘liq taʼminlandi. Joriy yilning yanvar oyida Nurota tumanidagi “Pistali” koni maydonida umumiy quvvati 2 300 kW dan ortiq bo‘lgan fotoelektr stansiyasi ishga tushirildi va bu bilan kombinatda fotoelektr stansiyalari quvvati 9 550 kW ga yetkazildi. Natijada fotoelektr stansiyalardan yiliga 14,3 mln. kW.h. elektr energiyasi ishlab chiqarilmoqda. Hozirda kombinat elektr energiyasi isteʼmolining qariyb 15,2 foizi Tomdi tumanida (NKMK ishlab chiqarish obyektlari yaqinida) foydalanishga topshirilgan 500 MW quvvatga ega shamol elektr stansiyasida ishlab chiqarilayotgan elektr energiyasi hisobidan qoplanmoqda. “Yashil energiya”dan foydalanish ulushi yil sayin oshib bormoqda.

Kombinatda transport sohasini rivojlantirishga alohida eʼtibor qaratilmoqda. Bugungi kunda transport sohasida 10 mingga yaqin ishchi-xodim mehnat qilmoqda hamda 4 mingdan ziyod turli rusumdagi avtotransport vositalari va mexanizmlar ishlab chiqarish rejalarini bajarishga safarbar etilgan. Transport sohasi xodimlari tomonidan joriy yilning o‘tgan besh oyida 128,2 mln. kubometrga yaqin tog‘ jinslari tashildi.

So‘nggi yillarda og‘ir yuk tashuvchi avtoag‘dargichlar va konchilik texnikalari tarkibi muntazam yangilanib borilayapti. Joriy yilda zavod va konlar, ayniqsa avtomobil transporti bo‘linmalarida mavjud ishlab chiqarish quvvatlari barqarorligini ta’minlash va loyihalarni amalga oshirish maqsadida yuk ko‘tarish quvvati 55 tonnadan 254 tonnagacha bo‘lgan avtoag‘dargichlardan 70 taga yaqin, avtogreyder, frontal yuklagich, g‘ildirakli va zanjirli buldozer kabi yo‘l-qurilishi mashinalaridan 40 taga yaqin, ixtisoslashtirilgan transport vositalaridan 30 tadan ortiq olib kelinadi.

Yuk tashish jarayonida yo‘l harakati xavfsizligini ta’minlash va yo‘l-transport hodisalari sonini kamaytirish maqsadida kombinatda sun’iy intellekt algoritmlariga asoslangan videotahlil kuzatuv tizimi joriy qilindi. Aqlli videotahlil kuzatuv tizimi integratsiyasi transport xavfsizligini boshqarishga yondashuvni o‘zgartirdi. Tizim nazorat qiluvchi organ sifatida emas, balki yordamchi sifatida ishlashni boshladi, haydovchilar va yo‘l harakati xavfsizligini muvofiqlashtirish xizmatlari o‘rtasida ishonchli munosabatlarni o‘rnatishga yordam bermoqda. Shu tariqa xavfsizlik madaniyati o‘zgarmoqda.

Matbuot anjumanida “NKMK” AJ bosh direktorining xodimlar va ma‘muriy masalalar bo‘yicha o‘rinbosari Q.Taparov, kombinat boshqarmasining bo‘limlari boshliqlari va masʼul xodimlari ishtirok etishdi.

Tadbirda OAV vakillari va jurnalistlarning savollariga atroflicha javoblar berildi.

PRESS-RELIZ

“NKMK” AJ Matbuot xizmati.