• Yaratildi: 01.11.2022
• Yangilandi: 02.11.2022
• O'qildi: 2369

Ishlab chiqarishda transport xizmatining hissasi salmoqli

Yangi O‘zbekistonda boshlangan keng ko‘lamli islohotlar kon-metallurgiya sanoatining eng yirik korxonasi bo‘lgan Navoiy kon-metallurgiya kombinatiga ham yangilanish nafasini olib kirdi. Kombinatni yanada rivojlantirish, ilg‘or korporativ boshqaruv tizimini joriy qilish, raqobatbardoshlikni oshirish, mavjud ishlab chiqarish quvvatlarini yanada kengaytirish, eng asosiysi, sohaga to‘g‘ridan-to‘g‘ri xorijiy investitsiyalarni jalb qilish maqsadida korxonamiz aksiyadorlik jamiyatiga aylantirildi. Taraqqiyotning yangi bosqichiga qadam qo‘yayotgan kombinatda ishlab chiqarish jabhalarida qo‘lga kiritilayotgan yutuq va muvaffaqiyatlarda avtomobil transportining o‘z o‘rni bor. Avtotransport tizimi yildan-yilga zamonaviy texnikalar bilan yangilanib, ish unumdorligi oshirilayapti.

To‘qqiz ming kishilik jamoamiz bilan

Kombinatining iqtisodiy rivojlanishida transport sohasining o‘rni muhim sanalgan va shunday bo‘lib qoladi. Hozir sohada 9 ming nafardan ortiq ishchi-xodimlar mehnat qilishyapti. Ulkan korxonada 3 ming 200 tadan ziyod turli rusumdagi avtotransport vositalari va mexanizmlardan foydalanilmoqda.

Transport sohasi fidoiylari joriy yilning o‘tgan to‘qqiz oyida 186 million kub metrdan ortiq tog‘ jinslarini tashib berib, kombinatimizning iqtisodiy ravnaqiga munosib hissa qo‘shdilar. Bu boradagi reja 103,5 foizga bajarildi. 2021-yilga nisbatan o‘sish surʼati esa 102 foizni tashkil etayapti.

Ayniqsa, og‘ir yuk tashuvchi texnikalar imkoniyatlaridan unumli foydalanib, yuqori samadorlikka erishilayapti. Xususan, kombinatni 2026-yilgacha rivojlantirish dasturlari doirasida sohaga texnik va texnologik o‘zgarish, zamonaviy, unumdorligi yuqori bo‘lgan texnika va uskunalarni jalb qilish loyihalari izchil amalga oshirildi. Jumladan, o‘tgan besh yilda og‘ir yuk tashuvchi va tog‘-kon texnikalari tarkibi muntazam yangilanib borildi. Bugungi kunda kombinatda 45 tonnadan 220 tonnagacha bo‘lgan og‘ir yuk tashuvchi avtoag‘dargichlar soni 393 tani tashkil etayapti.

Kombinat bo‘linmalaridagi barcha avtokorxonalarda ishchi-xodimlarga zarur shart-sharoitlarni yaratish, ularning ishchanligini oshirish yo‘lida qator ishlar amalga oshirildi. Masalan, o‘tgan yili Shimoliy kon boshqarmasining Avtomobil transporti boshqarmasi ishchi-xodimlari uchun sanoat-sanitariya va mehnat muhofazasi qoidalariga rioya qilishni taʼminlash maqsadida “Kokpatas” va “Dovgiztov” konlarida zamon talablariga mos, katta o‘lchamdagi shinalarni taʼmirlash sexlari ish boshladi va mazkur shinalarni montaj va demontaj qilish uchun ikkita zamonaviy shinamontaj stendlari ishga tushirildi. “Kokpatas” konida og‘ir yuk tashuvchi karyer avtoag‘dargichlarini taʼmirlash uchun qator qulayliklarga ega yangi ishlab chiqarish binosi foydalanishga topshirildi.

Markaziy kon boshqarmasi “Auminzo-Amantoy” maydonida avtotransport vositalarining soni keskin oshishi sababli kelgusida Avtomobil transporti boshqarmasi sifatida qayta tashkil etilishi rejalashtirilgan transport sexi tashkil etildi. U yerda “ROSSVIK” kompaniyasi texnologiyasi asosida katta o‘lchamli shinalarni taʼmirlash yo‘lga qo‘yildi.

Joriy yil boshida 3-avtokorxonada avtotransport vositalariga o‘z vaqtida operativ xizmat ko‘rsatish, avtotransport vositalarining havo filtrlarini tozalash, bo‘yoqlash ishlarini bajarish, shinalarni texnik taʼmirlash ishlarini olib borish maqsadida katta havo bosimiga ega kompressor uskunasi o‘rnatilib, ishga tushirildi.

Hozirda Markaziy kon boshqarmasi Avtomobil transporti boshqarmasiga qarashli “Auminzo-Amantoy” maydonida joylashgan transport sexining asosiy taʼmirlash bazasi qurilishi yakunlanish arafasida. “Tomdibuloq”, “Balpantov” va “Turbay” konlarida transport bo‘linmalari ish boshladi. Yil yakuniga qadar Zarafshon shahrida kombinatimizdagi “MAN”, “ISUZU”, “UZXCMG”, “SINOTRUK”, “MAZ”, “KAMAZ” transport vositalariga servis xizmat ko‘rsatish rasmiy dillerlik markazlari ochilishi rejalashtirilgan.

Tejamkorlik - yarim boylik

Xalqimizda “Tejamkorlik-yarim boylik” degan naql bor. Bu, har bir narsada meʼyorni bilishdir. Ishlab chiqarishda zarur bo‘lgan tayyor mahsulotlar, butlovchi buyumlar va materiallarni mahalliylashtirish bo‘yicha qator ishlar amalga oshirilmoqda. Jumladan, mahalliy ishlab chiqarish subyektlari bilan birga import o‘rnini bosuvchi mahsulotlar parametrlarini va o‘zlashtiriladigan mahsulotlar sifatini talab darajasigacha yetkazish, konstruktorlik va texnologik ishlarni kuzatib borishda ko‘maklashish bo‘yicha “Gidrostankoservis», “Navoiypromlitmash”, “Vodiy energomash mexanika”, “SDK group”, “Gauch”, "Jizzax akkumulyator zavodi", “Elmash”, “Drillflot asia”, "O‘zelektroapparat", "Carbon - polymer", “Stalmet group service” kabi tadbirkorlik hamda ishlab chiqarish subyektlari bilan yaqin hamkorlik ishlari olib borilmoqda.

2022-yilda ishlab chiqarish tannarxini kamaytirish va yoqilg‘i moylash materiallaridan oqilona foydalanish maqsadida chora-tadbirlar rejasi ishlab chiqildi. Unga ko‘ra, joriy yilda jami 12 ming 678 tonna dizel yoqilg‘isi hamda 91 tonna avtobenzin iqtisod qilinishi ko‘zda tutilgan. Joriy yilning o‘tgan to‘qqiz oyida 10 ming 447 tonna dizel yoqilg‘isi, 68 tonna benzin iqtisod qilindi.

Raqamlashtirish – rivojlanish garovi

Milliy iqtisodiyotning eng muhim tarmoqlaridan biri - transportni, uning infratuzilmasini rivojlantirishda mavjud resurslardan oqilona va samarali foydalanish bugungi kunning talabi va zaruriyatidir. Shu boisdan transport tizmini rivojlantirish eng ustuvor vazifalardan biri etib belgilanishi bejizga emas.

Raqamli transformatsiya qilish jarayonlarini kompleks jadallashtirish bo‘yicha 2022-2023-yillar uchun kombinatda “Yo‘l xaritasi” ishlab chiqildi. “Muruntov konini o‘zlashtirish (V bosqich)” ishchi loyihasida ko‘zda tutilgan “Tog‘kon transportlari kompleksini avtomatlashtirishni boshqarish tizimi” ish xujjatlari ishlab chiqilib, amalga oshirilmoqda.

Avtomobil transportida ish unumdorligini oshirish, yoqilg‘i sarfini kamaytirish, ortiqcha xarajatlarning oldini olish, avtotransport vositalarini nazorat qilish, yengil xizmat avtotransport vositalaridan unumli foydalanishni tashkil etish maqsadida barcha avtotransport bo‘linmalarida “Auto CallCenter”, “Avtomobil nazorati”, “Videoekran” va “Avtobuyurtma” kabi elektron tizimlar tashkil etilgan bo‘lib, bu o‘z samarasini bermoqda.

Konstruktorlik sohasi mutaxassislari faoliyatini optimallashtirish maqsadida Markaziy kon boshqarmasi Avtomobil transporti boshqarmasida xorijning “Zeppelin International AG” kompaniyasi tomonidan iyul oyida “PICASO 3D” kompaniyasiga qarashli zamonaviy majmua ishga tushirildi.

O‘quv markazini modernizatsiya qilish doirasida kombinat mutaxassislari uchun Caterpillar va Komatsu uskunalarining innovatsion tizimlari, shu jumladan “CAT Product Link” bo‘yicha o‘quv dasturlari o‘tkazildi. Kelgusida hamkorlarimiz tomonidan simulyator uchun qo‘shimcha dasturiy taʼminot, yaʼni frontal yuklagich, greyder, buldozer, yo‘l-qurilish texnikalari operatorlarini o‘qitish uchun mo‘ljallangan qo‘shimcha modullar yetkazib berish rejalashtirilgan.

Yangilanish dasturi – amalda

Ishlab chiqarishda faoliyatimiz yana-da samarali bo‘lishi bevosita yangi va zamonaviy texnikalarning olib kelinishiga bog‘liq. Shu boisdan, joriy yilning o‘tgan 9 oyida yurtimizda ishlab chiqarilgan 201 ta turli xil yengil avtotransport, yo‘l qurilishi va kon texnikalari, yuk va yo‘lovchi tashuvchi hamda maxsus avtotransport vositalari xarid qilindi. Bugungi kunda kombinatimiz tomonidan “Krantas”, “Uz XCMG”, “Uzauto trailer”, “Samarqand avtomobil zavodi”, “Kran va maxsus texnikalar”, “GM Uzbekistan» kabi mahalliy avtotransport ishlab chiqaruvchi korxonalar bilan aloqalar o‘rnatilgan.

Joriy yilning o‘tgan davrida Yaponiyaning “KOMATSU” kompaniyasi tomonidan ishlab chiqarilgan “ND785-7” rusumli, yuk ko‘tarish qobiliyati 91 tonnagacha bo‘lgan og‘ir yuk tashuvchi 12 dona avtoag‘dargich xarid qilinib, Markaziy kon boshqarmasining “Auminzo-Amantoy” koni hamda Shimoliy kon boshqarmasining “Kokpatas” va “Dovgiztov” konlarida foydalanishga topshirildi. Yil oxirigacha ularning soni 18 tadan oshishi kutilmoqda.

Yangilanish dasturi bo‘yicha zamonaviy yo‘l qurilish va kon texnikalari olindi, yaʼni “CAT”, “Komatsu” rusumli frontal yuklagichlar, avtogreyderlar, tirkamali va g‘ildirakli buldozerlar hozirda ishlab chiqarishga jalb qilingan.

Kombinatda eskirgan avtobuslar parkini yangilash loyiha bo‘yicha 2023-yilgacha to‘liq almashtirish ko‘zda tutilgan bo‘lib, shu yilning o‘tgan davrida 110 dona zamonaviy avtobus xarid qilindi. Jumladan, ishchi-xizmatchilarning munosib hordiq chiqarishlari uchun zarur sharoitlarni yaratib berish va Respublika bo‘ylab ichki turizmni rivojlantirishni ko‘zlab barcha qulayliklarga ega 25 dona “Sinotruk Howo” rusumli zamonaviy avtobuslar keltirildi.

Harakat xavfsizligi – eng muhim masala

Kombinatning tarkibiy bo‘linmalari tasarrufidagi barcha ochiq va yopiq usulda o‘zlashtirilgan foydali qazilma konlarida yengil va og‘ir yuk avtomobillar uchun yo‘l harakati hamda texnika xavfsizligining ichki tartibi va qoidalarini takomillashtirish, shuningdek ishchi-xodimlar malakasini oshirish bo‘yicha qator ishlar amalga oshirildi. Jumladan, kombinatimiz rahbariyati tomonidan mehnat muhofazasi, xavfsizlik texnikasi sharoitlarini takomillashtirish va ishlab chiqarishda jarohatlanishlarning oldini olish bo‘yicha “Yo‘l xaritasi” tasdiqlandi. Unga ko‘ra, kon hududida harakatlanish uchun qizil rangga bo‘yalgan, kuzovida Jamiyatni aks ettiruvchi emblema va bayroqlar bilan jihozlangan maxsus yengil transport vositalari - pikaplar konlarga biriktirildi. Ochiq usulda o‘zlashtirilgan foydali qazilma konlarida foydalanishga biriktirilgan maxsus transportlar nur qaytaruvchi maxsus elementli tasmalar bilan jihozlandi. Yo‘lovchi tashish avtobuslari, servis va taʼmirlash xizmatini ko‘rsatadigan yordamchi avtotransportlardan tashqari barcha transport vositalari konlar hududida harakatlanishi taqiqlandi. Kon texnologik yo‘llardagi nur qaytaruvchi yo‘l belgilari yangilanib, zarur bo‘lgan texnologik yo‘l hududlariga qo‘shimcha o‘rnatildi. Konlarda foydalanib kelinayotgan avtotransport vositalari videokuzatuv moslamalari bilan jihozlandi.

Xulosa qilganda...

Kombinat Avtomobil transporti xodimlari yurtimizda amalga oshirilayotgan keng ko‘lamli islohotlarda faollik ko‘rsatib, o‘zlarining bilim va iqtidori, halol va samarali mehnatlari bilan Vatanimiz taraqqiyotiga munosib hissa qo‘shib kelmoqdalar. Avtokorxonalar jamoalarida yuqori salohiyatga ega, fidoyi, ustoz-shogird anʼanalariga sodiq mutaxassislar ko‘pchilikni tashkil etadi. Ular malaka va ko‘nikmalari, kasb sirasrorlarini yoshlarga o‘rgatib, ustoz-shogird amaliyotini keng targ‘ib etib kelayotganliklarini eʼtirof etishimiz mumkin.

Muhimi, bugun Qizilqum sahrosi bag‘rida, Nurota tog‘ tizmalari atrofida yangi konlar ochilib, ularda zamonaviy transport vositalari harakatlanayapti. Yo‘lovchilar manfaatini ko‘zlab olib borilayotgan o‘zgarishlar ularning uzog‘ini yaqin, og‘irini yengil qilmoqda. Beminnat xizmatlari bilan kombinatimiz rivojiga munosib hissa qo‘shayotgan soha xodimlari bundan keyin ham bor imkoniyatlari, kuch-g‘ayrati, bilim va tajribalarini oldilarida turgan vazifalarni o‘z vaqtida bajarish yo‘lida safarbar etaveradilar.

Rustam ERGASHEV,

“NKMK” AJ Transport bo‘yicha direktori.